Directie hondensteun

De Directie hondensteun (DACH) werd opgericht in 1968 bij de speciale school van de toenmalige rijkswacht en stond in voor de operationele opleiding van haar honden en geleiders. Doorheen de jaren vonden enkele structurele hervormingen plaats en werd de directie ondergebracht op diverse locaties.

DACH - Logo
DACH - groupe

Anno 2021 maakt DACH deel uit van de Algemene directie bestuurlijke politie van de Federale Politie en is ze definitief gehuisvest op het voormalig militair domein van Neerhespen. Het koninklijk besluit van 23 augustus 2014 vormt haar wettelijke basis.

DACH - l’ancien domaine militaire de Neerhespen

 

Dat de directie een grote evolutie heeft meegemaakt, bewijzen deze beelden: https://youtu.be/Fb4wPYKvZeU 

 

Opdrachten en actieterrein

Daar waar de oorspronkelijke focus van de directie werd gelegd op de operationele inzet, is er de afgelopen jaren sterk geïnvesteerd in de optimalisatie van haar werking.



Vandaag de dag is de Directie hondensteun een expertisecentrum op vlak van selectie, opleiding, beheer, certificering en inzet van hondenteams, en dit ten bate van de Geïntegreerde Politie, alsook van diverse externe en internationale partners.

De werking van DACH is gestoeld op volgende vier pijlers (kerntaken) die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn:

DACH - Opdracten

 

  1. Optimale operationele inzet
DACH - Operaties

De Directie hondensteun beheert meer dan 100 gespecialiseerde hondenteams in een 24/7 permanentie. Deze worden ingezet ten behoeve van alle politieoverheden en -diensten in het raam van opdrachten van bestuurlijke of gerechtelijke politie en dit over het ganse grondgebied van België alsook in het kader van Europese samenwerkingen (Frontex, Eurotops).

Daarnaast staat de directie ook in voor het verstrekken van advies en bijstand met betrekking tot hondenmateries (dierenwelzijn, gevaarlijke honden, gedragsanalyse, bijtincidenten …).

Specialisatie is voorzien in de volgende domeinen:

  • geweldsbeheersing met patrouillehonden en aanvalshonden
  • zoekwerk naar:
    • menselijke geur met speur- en migratiehonden
    • volgende producten/geuren:
      • drugs en cash met drughonden
      • explosieven en wapens met explosievenhonden
      • brandversnellers met brandhaarddetectiehonden
      • menselijke resten – fysiologische vloeistoffen – bloed met lijkenhonden
      • andere geuren (bv. COVID, ICT, zeden)

 

  1. Opleiding
DACH - Opleiding

De Directie hondensteun beschikt over een gespecialiseerd opleidingscentrum dat op nationaal en internationaal vlak erkend wordt voor haar deskundigheid.

Het staat in voor:

  • de selectie van hondenteams
  • de basisopleiding en kwaliteitsopvolging
  • het op niveau houden van hondenteams (verplichte trainingen)
  • het probleemoplossend werken bij hondenteams
  • de opleiding en opvolging van bijzondere bekwaamheden (opleiders, specialisten, trainers en aanvalsmannen)



Concreet vertaalt zich dit in het inrichten van functionele en voortgezette opleidingen voor de hondenteams binnen de Geïntegreerde Politie.

Tevens staat DACH in voor opleidingen bijzondere bekwaamheden (specialisten hondenteams en aanvalsman) en vormingen voor externe partners (nationaal en internationaal).

De directie doet dit in synergie met diverse partners binnen:

  • de Federale Politie
  • de Lokale Politie
  • andere (overheids)instanties (douane, Defensie, Civiele Veiligheid, DGLV, Justitie, Raad voor Dierenwelzijn, GAIA, Universitaire en Dierengeneeskundige Centra …)
  • private bewakingsondernemingen
  • een internationale context (buitenlandse partners bij politie, douane, Defensie, EU, FBI, US Army …)

 

  1. Certificering
DACH - Certifering

De Directie hondensteun verzekert, in samenwerking met het Directoraat-generaal Luchtvaart (DGLV), de kwaliteitsgarantie van de hondenteams binnen de private sector door:

  • het certificeren van (explosieven)hondenteams in haar  certificeringscentrum te Neerhespen
  • het uitvoeren van ‘blind tests in the field’
  • het auditeren van opleidingscentra van de private sector
  • het aanleren van de geur van home made explosieven

 

Het certificeringscentrum werd in 2018 officieel erkend door DGLV voor het periodiek certificeren van de explosievenhonden van de private bewakingsfirma’s. Jaarlijks worden er meer dan 150 explosieventeams gecertificeerd.

Daarnaast organiseert het centrum specifieke trainingen in het kader van, onder andere, het zoeken naar explosieven (home made explosives) en dit voor binnen- en buitenlandse eenheden van politie, alsook Defensie en douane.

Verder werkt het centrum innovatieve projecten uit en staat het in voor het uittesten van nieuwe geuren en technieken. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met universitaire centra, wetenschappelijke laboratoria en directies binnen de Europese Commissie. Voorbeelden van dergelijke projecten zijn Bullseye … (www.bullseyeproject.eu), de ontwikkeling van een TATP spray bij het JRC te Geel (https://ec.europa.eu/jrc/en/about/jrc-site/geel) …

Het certificeringscentrum staat in voor het beheer en de verdeling van oefenpreparaten (verdovende middelen, explosieven …) ten behoeve van de hondengeleiders binnen de Geïntegreerde Politie alsook de douane. Om ervoor te zorgen dat er kwaliteitsvolle producten gebruikt worden, is er een nauwe samenwerking met het NICC en het FAGG.

Tot slot zetelt de Directie hondensteun in een internationale werkgroep (ECAC) die Europese regelgeving en protocols met betrekking tot certificering voorbereidt.

 

  1. Expertise
DACH - Expertise

De Directie hondensteun is actief als expertisecentrum. Daartoe neemt ze een proactieve rol op in het verkennen van de markt. De wendbaarheid van de directie laat toe om snel een afgewerkt en onderbouwd technisch en operationeel canvas aan te bieden bij de aanpak van nieuwe (en mogelijke disruptieve) maatschappelijke fenomenen. Dit gebeurt aan de hand van projectwerking.

Zo hebben de aanslagen van 22 maart 2016 ervoor gezorgd dat er onmiddellijk een draaiboek werd uitgewerkt voor het opleiden van alle honden van de private bewakingsondernemingen op de springstof TATP. Deze opleidingen zijn nog in diezelfde week van start gegaan binnen het certificeringscentrum.

Daarnaast werd voor de PZ Antwerpen een opleiding op maat gemaakt en gegeven voor de inzet van dynamische explosievenhonden (zoeken op personen).

Ook werd er op basis van de huidige expertise een wetenschappelijk onderzoeksproject succesvol afgerond. Het project heeft aangetoond dat honden het COVID-19-virus konden detecteren met een accuraatheid van 95%. Momenteel wordt de mogelijkheid tot inzet van een zedenhond alsook een ICT-hond onderzocht.

Tevens worden de bestaande middelen permanent geëvalueerd en bijgestuurd.

Recente voorbeelden daarvan zijn het uitbreiden van de referentiegeuren bij drughonden (cash, ketamine), het gebruik van technische middelen voor speur- en explosievenhonden (camera, jammer, drone, GPS-collar, RC-car…).

Daarnaast werkt het expertisecentrum mee aan het schrijven van diverse wettelijke en reglementaire teksten met betrekking tot de private veiligheid, de erkenningsdossiers voor de opleidingen, het analyseren van wetenschappelijke documentatie en het beantwoorden van parlementaire vragen.

In de ontwikkeling van de expertise wordt er verder gekeken dan de politieomgeving alleen. Inspiratie vloeit voort uit andere sectoren met name de universitaire omgeving, de industrie en de private sector (triple helix).

De directie stelt zich in dat kader flexibel en dynamisch op, stuurt haar werking systematisch bij, detecteert nieuwe fenomenen en ondervangt deze met aandacht voor nieuwe technologieën, innovatie en wetenschappelijke inzichten.

De Directie hondensteun neemt deel aan verschillende werkgroepen, en dit op Europees en internationaal niveau. Hierbij wordt informatie en kennis uitgewisseld, worden nieuwe trainingsmethoden en -technieken geanalyseerd en verschillende hondenspecialisaties onderzocht en geëvalueerd.

In deze context is de Directie hondensteun actief in Frontex en Kynopol en werkt ze mee in de Europese werkgroepen met betrekking tot ‘Protection of public spaces and critical infrastructures’. De Directie hondensteun heeft bijgedragen tot het tot stand komen van minimumnormen voor Frontex operaties en het opmaken van een handboek voor explosievenhondenteams met betrekking tot opleiding, tactische procedures en eindnormen. Een aantal projecten werden ondersteund door Europese subsidies.

 

Visie

DACH - K9 NL

 

De 4 hierboven vermelde pijlers zijn ingebed in een bredere strategische context waarbinnen DACH werkt.

Onze missie bestaat erin om de opgebouwde specialisatie binnen de 4 pijlers, in synergie met onze partners en in het licht van de huidige maatschappelijke evolutie richting regionalisering en privatisering, op een consistente manier te borgen, waardoor de kwaliteit en de professionaliteit van de hondenteams in de toekomst verzekerd blijft.

Hierbij is het belangrijk om deze evolutie te bekijken met een marktgedreven bril en te focussen op een goede balans tussen interne en externe oriëntering.

Het benaderen van de hierboven omschreven pijlers als een coherent geheel biedt niet enkel een antwoord op de evenwichtsoefening publiek – private samenwerking, maar verzekert eveneens de nodige complementariteit tussen de vernoemde partners binnen hun respectievelijke kerntaken.

Het beschikken over de nodige capaciteit en middelen teneinde te kunnen voldoen aan de grote vraag naar SPECIALISTISCHE OPERATIONELE STEUN (sOs), is voor DACH een conditio sine qua non om het raderwerk te laten draaien.



In onze werking respecteren we steeds de waarden van de Geïntegreerde Politie.

 

Werking

Werken als hondengeleider binnen onze directie vereist een politiehond.

 

Selectie van een kandidaat-hondengeleider

Om hondengeleider te worden, zijn er een aantal voorwaarden waaraan moet worden voldaan. Deelname aan de selectieprocedure kan enkel met de graad van inspecteur of hoofdinspecteur van politie. Het beschikken over een tuin waar een dubbele kennel kan worden geplaatst, alsook een veilige ruimte voor stalling van een dienstvoertuig, is een praktische vereiste.  

De kandidaat-hondengeleider dient een grote beschikbaarheid voor de dienst aan de dag te leggen. Een permanente interesse en motivatie om een politiehond te vormen en te onderhouden is een must.

Van een hondengeleider wordt verwacht dat hij flexibel, integer, collegiaal en een echte teamspeler is. Zelfstandig kunnen werken is een absolute noodzaak.

Aangezien de hondenteams van de Directie hondensteun in het hele land worden ingezet, is kennis van de tweede landstaal een pluspunt. Een minimale terreinervaring is eveneens wenselijk.

De selectieprocedure wordt opgesplitst in vier stappen. Een kandidaat start met een schriftelijke proef. Als hij hiervoor slaagt, volgt een testweek waarin de fysieke capaciteiten, de kynologische vaardigheden en de karaktereigenschappen van de kandidaat geëvalueerd worden. Vervolgens volgt een medische screening. De procedure wordt afgerond met een interview bij de directie. Elk onderdeel op zich is eliminerend. Wanneer een kandidaat-hondengeleider op het einde van de selectie gekozen wordt, kan hij starten met zijn/haar opleiding bij de Directie hondensteun.

 

Selectie van een politiehond

De politiehond wordt aangekocht door de Directie hondensteun en is eigendom van de Federale Politie.

In principe komt elke hond, die beschikt over het vereiste karakteriële en medische profiel, tussen 1 en 2 jaar in aanmerking om opgeleid te worden binnen de Directie hondensteun. Bij de selectie wordt er veel aandacht besteed aan eigenschappen zoals sociaal gedrag en moed, maar wordt ook de buit- en zoekdrift uitgebreid getest (cfr. MB 25/06/2008 bijlage 1). De meest gebruikte rassen binnen de Directie hondensteun zijn de Mechelse en Duitse herder, de springer spaniël en de border collie. Ook kruisingen en andere rassen zijn welkom, zolang ze maar aan het gewenste profiel voldoen.

Alvorens een hond aan te kopen, wordt hij gedurende 1 maand door een opleider uitgebreid geobserveerd en geëvalueerd. Als de hond voldoet aan het gewenste profiel, wordt hij, na een medische keuring door de dierengeneeskundige dienst van de Federale Politie, definitief aangekocht door de Directie hondensteun.

DACH

 

Functionele opleiding van een politiehondenteam

Na aankoop begint de opleiding van de hond bij een opleider of een ervaren geleider. Twee types van functionele opleidingen kunnen onderscheiden worden: de disciplines in het kader van geweldsbeheersing en de disciplines gelinkt aan zoekwerk met de honden. Dit zoekwerk kan georiënteerd zijn naar menselijke geur of naar bepaalde productgeuren (verdovende middelen, explosieven…).

De basisopleiding duurt, afhankelijk van de discipline en de eventueel behaalde vrijstellingen, tussen de 220 en 1000 opleidingsuren. Tijdens deze functionele of basisopleiding worden, afhankelijk van de discipline, verschillende vaardigheden aangeleerd, waaronder gehoorzaamheids-, tactische en bijtoefeningen en het aanleren van referentiegeuren, manier van aanduiden en zoektechnieken.

Zowel tijdens deze opleidingen als bij de operationele inzet achteraf zetten we het welzijn van onze honden steeds voorop. Een kwalitatieve maar ook diervriendelijke manier van opleiding is het basisuitgangspunt. Het doel heiligt de middelen nooit…

Het gewenste competentieprofiel wordt op het einde van de functionele opleiding geëvalueerd door een autonome jury.

DACH

 

Voortgezette opleiding politiehondenteam

Na de functionele opleiding moet een hondenteam voortgezette opleidingen volgen.

Tijdens deze opleidingen wordt er tijd voorzien om nieuwe technieken of tactieken te oefenen alsook het kwaliteitsniveau op peil te houden. In feite betreft het een gegarandeerde zesmaandelijkse kwaliteitscontrole, voorzien door het wettelijke kader. 

DACH

 

Verplichte trainingen

Deze opleidingsvorm varieert, in functie van de betrokken discipline, tussen de 8 en 50 uren op maandbasis en dient om de, in de functionele opleiding verworven vaardigheden, te onderhouden en te verfijnen, om bij te sturen naar aanleiding van operationele ervaringen en om de hond op niveau te houden ter voorbereiding van de semestriële kwaliteitscontroles.



 

Disciplines bij de Directie hondensteun

Momenteel beschikt de Federale Politie over meer dan 100 gespecialiseerde hondenteams, een team van professionele opleiders, een team gekwalificeerde certificeerders en een R&D team. Een recente vernieuwing is de aanwerving van burgerpersoneel binnen de teams certificering en opleiding.

De Directie hondensteun werkt met een Service Level Agreement met andere lijnentiteiten van de Federale Politie zoals de spoorwegpolitie, de luchtvaartpolitie, de wegpolitie en de scheepvaartpolitie, om dagelijks honden in te zetten op hun grondgebied. De rest van de inzet wordt beheerd door de sectie operaties van de Directie hondensteun en de nationale permanentie (DAO).

 

Geweldbeheersing

De PATROUILLEHOND van de Federale Politie wordt hoofdzakelijk ingezet in bijstand van de andere federale politiediensten: patrouilles in de risicostations van het spoorwegen- en metronet gericht naar criminaliteit gepleegd door bendes, zichtbaarheidspatrouilles in de luchthavens, beveiliging en bescherming van de haven van Zeebrugge en op de autosnelwegparkings in het kader van transmigratie.

De patrouillehondengeleiders beveiligen tijdens huiszoekingen de gerechtelijke diensten en zorgen voor de neutralisatie van gevaarlijke honden.

De lokale politiediensten kunnen de patrouillehonden van de Directie hondensteun in bijstand vragen voor megaevents of bij onverwachte grootschalige gebeurtenissen zoals rellen of gewapende samenscholingen.

Er wordt ook bijstand geleverd door onze aanvalsmannen in het kader van grootschalige oefeningen ordehandhaving en tijdens de basis- en voortgezette opleidingen van de patrouillehonden.

De AANVALSHOND van de Federale Politie behoort tot de Directie van de speciale eenheden. Deze honden worden door de Directie hondensteun opgeleid.

DACH

 

Zoekhonden menselijke geur

De SPEURHOND werkt op basis van de geur van levende personen.

De speurhond wordt onder andere proactief ingezet tijdens bijvoorbeeld gerechtelijke acties, verkeerscontroles en huiszoekingen met vluchtgevaar, maar vooral voor reactieve taken zoals het opsporen van daders die de vlucht hebben genomen, het opsporen van een vermiste persoon in het kader van een onrustwekkende verdwijning of het opsporen van voorwerpen.

De speurhond kan de specifieke menselijke geur van één persoon oppikken en dit geurspoor volgen gedurende meerdere kilometers. Dit aspect wordt vooral gebruikt om de vluchtroute van bijvoorbeeld inbrekers terug te vinden of om zo in sommige gevallen een vermist persoon terug te vinden.

Ook kan de speurhond in een bepaald gebied vrij op zoek gaan naar een menselijke geurbron die daar aanwezig is. Hij kan mensen (daders en vermiste personen) maar ook voorwerpen met menselijke geur terugvinden. Men noemt dit het ‘revieren’. Hiermee kan je dus bossen, velden, parken maar ook woonwijken en leegstaande gebouwen uitkammen op zoek naar een persoon die zich daar verborgen heeft of je kan een kledingstuk of werktuig van een dader terugvinden.

DACH

De speurhond wordt ook ingezet voor het zoeken naar (kleine) voorwerpen die drager zijn van menselijke geur. In een kleinere zone wordt dan heel gedetailleerd elke vierkante meter nauwkeurig afgesnuffeld. Ook heel kleine voorwerpen zoals een ring kunnen zo teruggevonden worden.

Sommige van onze speurhonden zijn ook getraind voor de geuridentificatieproef. Hierbij moet de hond de geur van een potentiële verdachte linken aan een voorwerp dat aangetroffen is op een plaats delict.

Bij rampen en instortingen kunnen de speurhonden van de Directie hondensteun ingezet worden voor het zoeken naar slachtoffers, als er niet genoeg reddingshonden beschikbaar zijn van de Civiele Veiligheid.

Er kan 24/7 een beroep gedaan worden op een speurhondenteam.

Een speurhondenteam is inzetbaar in alle weersomstandigheden.

Indien er twijfel bestaat of de inzet van een speurhond opportuun is, kan er ook steeds 24/7 technisch advies ingewonnen worden bij de hondengeleider om een eventuele inzet te beoordelen.

 

De MIGRATIECONTROLEHOND wordt ingezet voor het opsporen van personen en voorwerpen met menselijke geur. Hun werkgebied is gerelateerd aan illegale migratie en speelt zich voornamelijk af binnen de zeehaven van Zeebrugge, de duinen en de parkings van de autosnelwegen waar inklimmers de trailers van de vrachtwagen trachten te betreden.

DACH

Zoekhonden producten

De ACTIEVE DRUGHOND zoekt naar drugs in gebouwen, in voertuigen en op alle mogelijke terreinen. In tegenstelling tot de stille drugshond kan een actieve drughond ook cash geld detecteren.

DACH

De STILLE DRUGHOND zoekt illegale verdovende middelen bij personen en gaat zitten bij de persoon bij wie hij een verdachte geur opmerkt. Deze hond wordt voornamelijk ingezet bij controle van grote groepen personen zoals in scholen, gevangenissen, dancings, vliegtuigen, op treinen, tijdens festivals enz.

De EXPLOSIEVENHOND wordt ingezet voor het opsporen van explosieven, wapens en hulzen. Ze voeren proactieve sweepings uit bij gebeurtenissen waar vips aanwezig zijn, zoals een Eurotop, staatsbezoeken …, maar ook tijdens gebeurtenissen waar veel soft targets aanwezig zijn zoals bijvoorbeeld festivals, sportwedstrijden … Ook kan je ze dagelijks aan het werk zien op plaatsen die gevoelig zijn voor terreuraanslagen, denk maar aan onze luchthavens en de metro- en spoorwegstations.

Reactief wordt de explosievenhond ingezet bij huiszoekingen, bommeldingen en het controleren van verdachte pakketten en voertuigen. Na een schietpartij kan de explosievenhond gevraagd worden voor het opsporen van de hulzen.

DACH

De DYNAMISCHE EXPLOSIEVENHOND wordt ingezet voor het opsporen van explosieven en restgeuren van explosieven, en dit op personen. De dynamische explosievenhond wordt ingezet bij gebeurtenissen waar veel soft targets aanwezig zijn zoals op luchthavens, stations, festivals, sportwedstrijden. Zij zoeken tussen de mensenmassa naar personen die explosieven bij zich hebben als bagage of bomgordel, alsook naar personen die in aanraking zijn gekomen met explosieven en waarvan de restgeur nog door hen meegedragen wordt.

De BRANDHAARDDETECTIEHOND is in staat na een brand de meest gangbare brandversnellende producten terug te vinden. Afhankelijk van de hoeveelheid en concentratie kan de hond restanten van brandversnellende producten detecteren onder enkele tientallen centimeters puin. Zo is een nauwkeurige lokalisering van de brandhaard mogelijk voor verder onderzoek en kan er bepaald worden of het al of niet om een aangestoken brand gaat.

DACH

De HOND MENSELIJKE RESTEN wordt geleid door een beperkt aantal leden van de cel Opleiding. De hond menselijke resten wordt ingezet voor het opsporen van overleden personen, door te zoeken naar bloed en fysiologische vloeistoffen voortkomend uit de ontbinding van het menselijk lichaam.  De honden bieden een niet te miskennen meerwaarde en tijdswinst voor het onderzoek. Zo kunnen ze sporen, niet zichtbaar voor de onderzoekers, op een efficiënte wijze terugvinden. Bijv. bloeddruppels in een tapijt of een begraven lichaam.

Enkele honden zijn ook opgeleid voor het zoeken op water van overleden personen. De directie beschikt hiervoor over een kleine boot.

DACH

De ZEDENHOND ondersteunt de strijd tegen seksuele delinquentie door het opsporen van sperma. Op basis van ervaringen in het buitenland is deze discipline als project van start gegaan in 2021.

Vanaf 2021 wordt er ook een ICT HOND opgeleid om digitaal materiaal zoals SD cards, USB sticks en gsm’s terug te vinden. Het gaat om een proefproject dat wetenschappelijk opgevolgd wordt en waarvan het nut geëvalueerd zal worden met het oog op een toekomstige inzet.